Johan Vollenbroek is een naam die steeds vaker opduikt in discussies over het milieu en de juridische strijd tegen vervuiling. Als een van de meest opvallende figuren in Nederland op het gebied van milieubescherming, heeft hij een duidelijke stempel gedrukt. Maar wie is Johan Vollenbroek precies, en wat maakt hem zo invloedrijk in de wereld van milieurecht en actie? In dit artikel nemen we een kijkje in de achtergrond van Johan Vollenbroek, zijn rol bij Mobilisation for the Environment (MOB), en hoe zijn werk niet alleen de balans tussen economie en ecologie ter discussie stelt, maar ook grote veranderingen in gang heeft gezet. Wie is Johan Vollenbroek?Johan Vollenbroek werd in 1949 geboren en studeerde chemie. Al sinds de jaren ’70 heeft hij zich gericht op milieu- en duurzaamheidsvraagstukken. Zijn sterke wetenschappelijke basis, gecombineerd met een vastberaden houding, heeft hem in staat gesteld om zowel burgers als organisaties te vertegenwoordigen in de strijd tegen milieuschade. Een belangrijk wapenfeit in zijn loopbaan is zijn rol als voorzitter van Mobilisation for the Environment (MOB), een Nederlandse niet-gouvernementele organisatie met als doel het beschermen en verbeteren van de kwaliteit van het milieu. Met MOB pakt Vollenbroek niet alleen schimmige milieuprogramma’s aan, maar weet hij ook juridische stappen te ondernemen tegen overheden en bedrijven die milieuregels overtreden. Daarnaast runt hij een commercieel milieuadviesbureau, waarmee hij zijn expertise ook buiten de NGO kan inzetten. Ondanks enkele commerciële bezigheden blijft zijn primaire focus op het toegankelijk maken van milieujuridische procedures voor het brede publiek. Wat doet Mobilisation for the Environment (MOB)?MOB, opgericht door Johan Vollenbroek, is een organisatie die de strijd aanbindt met vervuiling en de lakse houding van bepaalde overheidsinstanties tegenover milieuregels. De organisatie vertegenwoordigt zowel bewonersgroepen als milieuorganisaties, voornamelijk door juridische zaken aan te spannen tegen vergunningen die schadelijk zijn voor het milieu. Wat MOB onderscheidt, is hun focus op het analyseren van complexe regelgeving en het blootleggen van de gebreken daarin. Ze staan bekend om hun strategische aanpak, waarbij ze wetenschappelijke gegevens en milieuwetten effectief combineren om een sterke zaak op te bouwen. De doorbraak in 2018 – De zaak tegen het Programma Aanpak Stikstof (PAS)Het grootste succes van Johan Vollenbroek en MOB kwam in 2018 met hun juridische uitdaging van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Dit programma was een beleidsmaatregel van de Nederlandse overheid die stikstofuitstoot op papier leek te reguleren, maar in de praktijk niet effectief genoeg bleek. Samen met MOB bracht Vollenbroek het PAS voor de rechter, met als argument dat het programma in strijd was met Europese regelgeving, zoals de Habitatrichtlijn. Het resultaat? De Raad van State verklaarde in 2019 dat het PAS niet als basis gebruikt mocht worden voor vergunningverlening. Dit heeft een kettingreactie veroorzaakt, waarbij de bouwsector, landbouw, en infrastructuurprojecten in het hele land tot stilstand kwamen. Deze uitspraak bracht de stikstofproblematiek in Nederland definitief op de radar en dwong de overheid om strenger beleid te ontwikkelen. Waarom was dit zo belangrijk? De zaak toonde aan dat economische activiteiten niet zomaar vrij spel kunnen krijgen ten koste van het milieu. Het bracht balans in de discussie over natuurbehoud versus economische groei en benadrukte het belang van naleving van internationale milieuregels. Vollenbroek als ondernemer en adviseurNaast zijn rol bij MOB runt Johan Vollenbroek ook een commercieel milieuadviesbureau. Hier biedt hij bedrijven en overheden gespecialiseerd advies op het gebied van milieumanagement en regelgeving. Hoewel dit commerciële aspect soms kritiek oproept, vooral van degenen die hem als te activistisch beschouwen, ziet Vollenbroek het juist als een manier om zijn kennis breder in te zetten. Zijn consultancyactiviteiten verschillen echter duidelijk van zijn werk bij MOB. Waar MOB een maatschappelijke organisatie is die zich richt op rechtszaken en publieke impact, biedt zijn adviesbureau maximale ondersteuning aan bedrijven die zichzelf willen verbeteren op het gebied van duurzaamheid. Wat drijft Johan Vollenbroek?Wat Vollenbroek onderscheidt, is zijn onwrikbare toewijding aan een betere balans tussen milieu en maatschappij. Hij begrijpt dat verandering niet alleen begint bij het schrijven van nieuwe wetgeving, maar ook bij handhaving en het mobiliseren van burgers. Zijn stijl is dan ook gedreven, pragmatisch en sterk geworteld in feiten. Daarnaast benadrukt Vollenbroek vaak dat hij geen “eco-fundamentalist” is, zoals tegenstanders hem weleens noemen. Integendeel, hij pleit juist voor economische oplossingen die duurzaam zijn en rekening houden met toekomstige generaties. Zijn focus ligt op het corrigeren van systemen die tot nu toe te vaak economische vooruitgang boven ecologie hebben gesteld. De impact van Johan Vollenbroek en MOBDe invloed van Johan Vollenbroek reikt inmiddels ver buiten de Nederlandse grenzen. Zijn werk heeft niet alleen beleidsmakers gedwongen na te denken over milieu-oplossingen, maar ook een brug geslagen tussen wetenschap en recht. Zo dienen zijn successen in Nederland als voorbeeld voor andere landen waar vergelijkbare milieuproblemen spelen. Daarnaast heeft hij een belangrijke boodschap meegegeven aan bedrijven en overheden wereldwijd: innovatie en duurzaamheid hoeven elkaar niet uit te sluiten. Sterker nog, ze kunnen elkaar versterken. Hoe kan Johan Vollenbroek blijven inspireren?Het werk van Vollenbroek is een herinnering dat één persoon – met doorzettingsvermogen en expertise – enorme veranderingen teweeg kan brengen. Maar het roept ook een vraag op aan ons allemaal. Hoe vertalen we de belangrijke lessen die hij leert in daden? Of je nu een activist, beleidsmaker of ondernemer bent, Vollenbroek’s werk onderstreept dat samenwerken aan oplossingen de sleutel is tot vooruitgang. |